ANKARA
NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : XXXX (TCKN: 11111111111)
Adres
VEKİLİ :Av. Eylül Çağlan KIZILOĞLU
DAVALI : YYYY (TCKN:22222222222)
Mernis Adresine tebligat yapılması talebimiz mevcuttur.
D. KONUSU : ../../20.. tarihinde meydana gelen kaza neticesinde müvekkilin uğramış olduğu ticari kazanç kaybı talebimizi ihtiva eder.
HARCA ESAS DEĞER : Fazlaya dair talep ve dava hakkımız saklı tutularak şimdilik …..-TL
AÇIKLAMALAR :
Somut olayı kısaca açıklamak gerekirse; ../../20.. tarihinde müvekkilin sevk ve idaresindeki 06 X. 1… plaka sayılı aracıyla seyri esnasında …. Sokak Kavşağına geldiği esnada aracının ön kısımlarıyla, solundan gelip seyreden sürücü YYYY sevk ve idaresindeki 06 Y. 2.. plaka sayılı aracın sağ yan kısmıyla çarpışması sonucu meydana gelen yaralanmalı maddi hasarlı trafik kazasında 06 Y. 2.. plaka sayılı araç sürücüsünün 2918 sayılı K.T.K’NIN 57/1-B-4 madde ve 341A maddesinden cezai işlem uygulanmış olup araç ağır kusurlu olduğundan otoparka çekilmiştir. Söz konusu olayda kurallara riayet etmeyerek otomobilini kullanmakta olan davalının kusurlu hareketi ile müvekkilin sevk ve idaresindeki araca çarpması neticesinde meydana gelen zarar ve kusurlu hareket arasında doğrudan bir illiyet bağının bulunduğu açıktır.
İlgili kazanın gerçekleşmesini müteakip kolluk kuvvetlerince kaza tespit tutanağı tutulmuştur. Müvekkilin kasko şirketi tarafından müvekkile ait aracın onarım masrafları karşılanmıştır ve müvekkilin aracında meydana gelen değer kaybı için tarafımızca Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulmuştur.
Dava konusu kaza neticesinde ekte sunulan eksper raporuna göre müvekkilin aracında ………-TL maddi hasar meydana gelmiştir. Müvekkilin katlanmasına sebep olan dolaylı zararların tazmini için huzurdaki davanın açılması zorunluluğu hasıl olmuştur.
BEYANLARIMIZ :
USULE İLİŞKİN BEYANLARIMIZ
- YETKİLİ MAHKEME
Trafik kazalarının haksız fiil sorumluluğu kapsamında değerlendirilmekte olmasından dolayı, HMK 16. madde gereğince trafik kazasının meydana geldiği yer mahkemesi ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir ve somut olayda dava konusu kaza Ankara’da gerçekleşmiştir.
- GÖREVLİ MAHKEME
Trafik kazası nedeniyle açılacak olan tazminat davalarında görevli mahkeme her ne kadar kural olarak Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
ESASA İLİŞKİN BEYANLARIMIZ
- GENEL AÇIKLAMALAR
6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU’NUN 49. MADDESİ;
“Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.
Zarar verici fiili yasaklayan bir hukuk kuralı bulunmasa bile, ahlaka aykırı bir fiille başkasına kasten zarar veren de, bu zararı gidermekle yükümlüdür.”,
51.MADDESİ;
“Hakim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.
Tazminatın irat biçiminde ödenmesine hükmedilirse, borçlu güvence göstermekle yükümlüdür.” ,
Maddi tazminat, bir kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmenin giderilmesi amacıyla ödenen tazminat türüdür. Müvekkil dava konusu kazada kullandığı araç ile …… işini iştigal etmektedir ve ilgili araç müvekkilin işinde elzem bir husustur.
Hasar gören aracın onarım süresi boyunca kullanılamaması ya da işletilememesi sebebiyle ortaya çıkan zarar, ticari araçlarda kazanç kaybı tazminatının konusunu oluşturmaktadır ve haksız fiil kapsamındadır. Böyle bir yükümlülüğün ortaya çıkması için 4 şart gerekmektedir:
- Hukuka aykırı bir fiil
Davalı tarafın herhangi bir hukuka uygunluk sebebi olmaksızın müvekkilin aracına çarpmak suretiyle trafik kazasına sebebiyet vermesi hukuka aykırı bir fiildir.
- Kusur
Davalı tarafın kusurlu olduğu kaza tutanağında da kolluk kuvvetlerince açıkça bellirtilmiştir.
- Zarar
Dava konusu kaza neticesinde ekte sunulan eksper raporuna göre müvekkilin aracında 410.777,92-TL maddi hasar meydana gelmiştir. Huzurdaki davada ise müvekkilin aracının onarım süresindeyken müvekkilin ticari olarak uğradığı zararlar talep edilmiştir. Müvekkilin aracının yaklaşık 30 gün onarımda kalması sebebiyle ticari kazanç kaybına uğraması olağan hayat akışına uygundur.
- Zarar ile fiil arasındaki illiyet (nedensellik) bağı
Müvekkilin aracının yaklaşık 30 gün onarımda kalmasının sebebi dava konusu kazadır.
Yargıtay 4. H.D. 2021/26777 E. 2022/11236 K.
“Araç kazalarında tamir sürecinde araç kiralanmasa ve kiralama faturası sunulmasa bile kusurlu taraf aleyhine araç mahrumiyeti tazminatına hükmedilmesi gerekir”
Yargıtay 4. H.D. 1990/1198 E. – 1990/7449 K.
“…Davacı, şehir içinde yolcu taşımasında kullanılan ve olayda hasar gören motorlu aracın çalışmaması nedeniyle kar kaybı da istemiştir. Trafik olayında zarar gören araç otobüs olduğuna göre, tamir için geçen sürede yolcu taşımaması nedeniyle kazanç kaybının oluşması kaçınılmazdır. Bu zararın oluşmaması için davacının bu araç yerine yeni bir araç kiralaması da zorunlu değildir. Zarar, otobüsün çalışmaması ve yolcu taşımaması nedeniyle gerçekleşmiş olduğundan, davacının yoksun kaldığı kazanç kaybını isteme hakkı vardır.”
Belirmek gerekir ki, trafik kazası sebebiyle hasar gören ticari aracın onarım süresince çalıştırılamaması sebebiyle oluşan “kazanç kaybı”, trafik sigortası kapsamı dışında kalmaktadır.
Yargıtay 17. H.D. 2010/10283 E. – 2011/9776 K.
“Aracın onarımı süresince çalıştırılmamasından kaynaklanan kazanç kaybı zararının Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası teminatı kapsamında olmadığı dikkate alınmadan davacının bu konuya yönelik kabul edilen talebinden davalı sigorta şirketinin de sorumlu tutulması doğru görülmemiştir.”
Ticari kazanç kaybı kapsamında hesaplama yapılırken ilk olarak, aracın onarımda kaldığı günün maliyeti ve günlük kira bedelinin belirlenmesi gerekir. Bu aşamada, aracın işletme sürecinde sağladığı günlük gelir ve onarım sürecinde yerine kiralanabilecek benzer bir aracın maliyeti dikkate alınır. Ayrıca, aracın faaliyet gösterdiği sektör ve piyasadaki koşullar da göz önünde bulundurularak, iş kaybından kaynaklanan gelir kaybı detaylı bir şekilde hesaplanır. Tarafımızca davanın ilerleyen aşamalarında mahkemece talep edilecek deliller sunulacaktır. Bu sebeple de bilirkişi incelemesi talebimiz mevcuttur.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/17333 E. 2016/3648 K.
“…Mahkemece, davacının araç mahrumiyeti nedeniyle zararına ilişkin delilleri sorulmalı, ne iş yaptığı belirlenmeli, evi ile işyeri arasındaki uzaklık dikkate alınmalı, aracı ile gidip gelmesi halinde yapacağı zorunlu giderler (yakıt gideri gibi) belirlenecek zararından indirilmelidir.
Açıklanan konularda ile dosyada bulunan hasar tamir belgelerine göre ne kadar sürede tamir edileceği belirlemek için gerektiğinde bilirkişiden rapor alınmalıdır. Araç mahrumiyetine ilişkin delil sunulamaması halinde BK’nin 50/2.maddesi uyarınca mahkemece hakkaniyete uygun bir bedel tayin ve takdir edilmesi yerine eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulaması isabetli olmamıştır.”
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/26777 E. 2022/11236 K.
“…Kural olarak haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında gerçek zarar ilkesi geçerlidir. Zarar gören ancak haksız fiil sebebiyle uğradığı gerçek zararını haksız fiil sorumlularından isteyebilir. Olay tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 50’nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacı tarafından araç kiraladığına dair belge veya ödeme belgeleri sunulmasa da hakim zararı belirleyebilir.
Bu durumda mahkemece, davacı aracında oluşan hasarın niteliğine göre makul tamir süresinin belirlenmesi, ihtiyaçları için aracı kullanamamaktan doğan ve bu süre içinde davacının (ikame araç) ödemesi gereken bedelin ne olacağı konularında alınan bilirkişi raporuna göre davacının araç mahrumiyet bedeli talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken, davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.”
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/7477 E. 2017/1692 K.
“23.09.2014 tarihli fatura tarihini esas olarak gören bilirkişi buna göre hesaplama yapmıştır. Hesaplama 30 tamir günü üzerinden yapılmıştır. Makine mühendisi bilirkişi, araçta bulunan hasar durumunu, fatura, resim ve ya diğer belgeler ile birlikte değerlendirerek aracın kaç günde tamir edeceğini belirlemeli ve hesaplamayı buna göre yapmalıdır. Yetkili mahkeme bilirkişiden araçta bulunan hasarın tamir edilme süresi konusunda rapor alarak, bu raporun sonucuna göre gelir kaybı hesaplaması gerekiyorken eksik inceleme ile yazılı olacak şekilde hüküm verilmesini doğru görmemiştir.”
Yargıtay 17. H.D. 2014/11131 E. 2014/10018 K.
“Davacı vekili, kaza sonucu müvekkiline ait belediye otobüsünün tamir süresince yolcu taşımacılığında kullanılmaması nedeniyle meydana gelen kazanç kaybı zararının davalıdan tazminini istemiştir. Kazanç kaybının belirlenmesi için, aracın modeli, özellikleri, güzergahı ve günlük sefer sayılı ile bir seferde ya da bir günde elde edilen net kazancının tespit edilmesi net kazançtan araç için yapılması zorunlu yakıt bakım, amortisman gideri gibi giderlerin mahsup edilmesi ve bakiye kısmın davalı taraftan tazmini cihetine gidilmesi gerekmektedir. Davacı idareden aracın günlük sefer sayısı her seferde elde edilen kazanç ve zorunlu giderlere ilişkin belge ve bilgiler getirtilmemiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda aracın modeli, özelliklerine göre günlük sefer sayılı, çalışma süresi ihtimale dayalı olarak belirlenmiş, bir seferde edinilen kazanç miktarı, davacı tarafça sunulan hasar saptama komisyon kararında bildirilen meblağ üzerinden hesaplanmış, zorunlu giderlerin mahsubu yapılmamıştır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.Bu durumda mahkemece, davacı idareden davaya konu kazaya karışan aracın, kaza tarihinden öncesine ait günlük sefer sayısını, güzergahını, günlük kazancını ve 1 seferde ya da günde davacı tarafça yapılması gereken yakıt, bakım, amortisman gideri gibi zorunlu giderlerini gösteren belge ve bilgilerin istenilmesi, daha sonra önceki raporu düzenleyen bilirkişiden bu belge ve bilgilerde birlikte değerlendirilerek tüm dosya kapsamına göre davacının iddiaları davalının savunması ve rapora itirazları davacı idareye ait aracın modeli, olay tarihindeki yaşı, özellikleri de göz önünde bulundurularak makul onarım süresi ile bu sürede davacı tarafın uğradığı net kazanç kaybının tespiti hususlarında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.”
Sonuç olarak yapılan açıklamalar gözetildiğinde; dava konusu kaza sebebiyle müvekkilin katlanmak zorunda kaldığı ticari kazanç kaybının davalı tarafından karşılanması gerekmektedir.
İHTİYATİ HACİZ TALEBİMİZ
Dava konusu olayda haksız fiile dayalı olarak davacının bir zararın meydana geldiği açık olup yalnızca trafik kazasının meydana gelmesinde kusurun aidiyeti ve oranı ile talep edilebilecek tazminat miktarları çekişmelidir. Bilindiği gibi haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında tazmin yükümlülüğü olay tarihi itibariyle muaccel hale gelir. Bu nedenle geçici hukuki koruma yollarından biri olan ihtiyati hacizde yakın ispat koşulu gerçekleşmiştir. Biz bu sebeple öncelikle davalıya ait mal varlığına teminatsız olarak ihtiyati haciz konulmasını, bu mümkün değilse davalıya ait 06 Y. 2.. plakalı araca TEMİNATSIZ olarak ihtiyati haciz konulmasını talep etmekteyiz.
HUKUKİ NEDENLER : HMK, TMK ve ilgili sair yasal mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER : Karşı tarafın delillerine karşı delil sunma hakkımız saklı kalmak kaydıyla; Tanık beyanları, Yemin, Bilirkişi incelemesi, sair sunumu caiz her türlü delil
NETİCE-İ TALEP : Yukarıda izah olunan tüm bu sebepler ve Sayın Mahkemenizce re’sen nazara alınacak diğer hususlarla birlikte; fazlaya ve sair hususlara ilişkin tüm dava, talep ve delil ileri sürme haklarımız saklı kalarak;
- Haklı davamızın KABULÜNE,
- İhtiyati haciz talebimizin KABULÜNE,
- Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla şimdilik …-TL bedelin davalıdan alınarak müvekkile ödenmesine,
- Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraftan alınmasına,
karar verilmesini bilvekale talep ederiz.
Davacı Vekili
Av. Eylül Çağlan KIZILOĞLU
(-e imzalıdır.)
EK-1 Kaza Fotoğrafları
EK-2 Kaza Tespit Tutanağı
EK-3 Ehliyet Sureti
EK-4 Ruhsat Suretleri
EK-5 Eksper Raporu